کبد چرب و راه‌های مقابله با آن (بخش دوم)
به طور کلی، دو نوع کبد چرب داریم: الکلی و غیر الکلی.
کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) زمانی رخ می‌دهد که کبد نتواند چربی‌ها را بشکند و علت آن هم مصرف الکل نیست.
استاتوهپاتیت غیر الکلی
افزایش چربی می‌تواند به التهاب منجر شود. هنگامی که میزان چربی از 5 درصد بیشتر شده و التهاب هم دیده شود، این حالت کبد چرب را NASH می‌گویند. از علائم آن می‌توان به: از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، درد شکم و زردی اشاره کرد. اگر استاتوهپاتیت به حال خود رها شود، می‌تواند به سرطان کبد و در نهایت از بین رفتن کبد منتهی شود.
کبد چرب حاد حاملگی
کبد چرب حاد یک عارضه نادر و بالقوه تهدیدکننده در دوره حاملگی است. علائم و نشانه‌ها در سه ماهه سوم شروع می‌شوند که شامل: تهوع و استفراغ مداوم، درد در ناحیه فوقانی راست شکم، سردرد، زردی، ناراحتی عمومی، خستگی، کاهش اشتها.
کبد چرب الکلی
کبد چرب الکلی، اولین مرحله بیماری التهاب کبد ی است. نوشیدن بیش از حد الکل باعث التهاب کبد شده و در نتیجه کبد نمی‌تواند چربی‌ها را بشکند. تنها راه درمان، کنار گذاشتن الکل است. بازسازی شش هفته برای کبد زمان می‌برد. اما اگر بیمار به مصرف ادامه بدهد، به استاتوهپاتیت الکلی و در نهایت به سیروز کبد ی مبتلا می‌شود.
چه کسانی در خطر ابتلا به کبد چرب هستند؟
افرادی که اضافه وزن دارند در خط مقدم ابتلا به کبد چرب قرار دارند. کبد افراد مبتلا به دیابت نوع دوم هم ممکن است چرب بشود. انباشت چربی در آنها ممکن است به مقاومت در برابر انسولین مربوط باشد. عوامل دیگری هم باعث چربی کبد می‌شود از جمله:
مصرف بیش از حد الکل، مصرف بیش از دوز توصیه شده از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول)، بارداری، کلسترول بالا، تریگلیسیرید بالا، سوء تغذیه، سندرم متابولیک، فعالیت بدنی کم.
روش‌های تشخیص کبد چرب
معاینه بدنی
اگر کبد چرب باشد، ممکن است دکتر با معاینه شکم متوجه آن شود. اگر علائم خستگی یا بی‌اشتهایی دارید، به دکتر بگویید. درباره مصرف الکل و دارو هم او را در جریان بگذارید.
آزمایش خون
در آزمایش خون، بالا بودن غیر طبیعی آنزیم‌های کبد بشود. البته این لزوما به معنای کبد چرب نیست، اما می‌تواند نشانه‌ای برای آزمایش دقیق‌تر باشد.
تصویربرداری
برای تشخیص کبد چرب، می‌توان از سونوگرافی استفاده کرد. سی تی اسکن و MRI هم می‌تواند کاربرد داشته باشد. FibroScan هم همان نتیجه سونوگرافی را می‌دهد. FibroScan مانند سونوگرافی، با استفاده از امواج صوتی، چگالی کبد و مناطق متناظر با بافت چربی و طبیعی کبد را تعیین می‌کند. البته تصویربرداری چرب بودن کبد را تشخیص می‌دهد، اما نمی‌تواند میزان آسیب را مشخص کند.
بایوپسی کبد ی
بایوپسی کبد ی هنوز بهترین راه برای تعیین شدت بیماری کبد است. در بایوپسی کبد ، پزشک یک سوزن را وارد کبد کرده و یک تکه بافت را برای آزمایش خارج می‌کند. بایوپسی کبد ی تنها راه برای شناخت شدت کبد چرب و سایر بیماری‌های کبد ی است. بایوپسی همچنین می‌تواند به پزشک کمک کند تا علت دقیق بیماری را بیابد.
نحوه درمان
تحقیقات برای یافتن یک درمان قطعی برای کبلد چرب، ادامه دارد. اما همچنان رعایت توصیه‌ها برای کاهش عوامل خطر ابتلا، بهترین درمان است. توصیه‌ها شامل:
کاهش یا قطع مصرف الکل، مدیریت کلسترول و کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع شده، کاهش وزن، کنترل قند خون است.
اگر کبد چرب به دلیل خوردن غذاهای چرب ایجاد شده، افزایش فعالیت فیزیکی و قطع مصرف برخی غذاهای خاص مثل فست‌فود و نوشابه، کم کردن گوشت قرمز، استفاده بیشتر از آجیل و سبزیجات تازه هم می‌تواند به شما کمک کند.
-
نویسنده مطلب