هرآن چیز که لازم است درمورد سکته بدانید (بخش دوم)

هرآن چیز که لازم است درمورد سکته بدانید (بخش دوم)

انواع

به طور کلی سه نوع سکته وجود دارد:

ایسکمی: این مورد شایع‌ترین نوع سکته است. یک لخته‌ی خونی مانع از رسیدن اکسیژن و خون به مغز می‌شود.

خون‌ریزی دهنده: این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که یک رگ خونی نشت می‌کند و به طور طبیعی در نتیجه‌ی ناهنجاری سرخرگی سیاهرگی ایجاد می‌شود.

حمله‌ی ایسکمی گذرا: به این گزینه سکته‌ی کوچک نیز گفته می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون برای رسیدن به بخشی از مغز متوقف می‌شود. جریان طبیعی خون بعد از گذشت زمان کوتاهی مجددا ادامه میابد و علائم متوقف می‌شوند.

دلایل

انواع مختلف سکته ، دلایل متفاوتی دارند. به هرحال، سکته به طور کلی در افرادی که زمینه‌های زیر را دارا هستند، اتفاق می‌افتد:

اضافه وزن

۵۵ سال به بالا

سابقه‌ی سکته در خود یا خانواده

کم تحرکی

مصرف سیگار، مشروب و یا قرص‌های روان‌گردان

ایسکمی

این نوع از سکته به دلیل مسدود شدن و یا تنگی سرخرگ‌هایی که خون‌رسان مغز هستند اتفاق می‌افتد. ایسکمی به طور جدی جریان خون را کاهش داده و به سلول‌های مغز آسیب میرساند.

این انسداد اغلب به دلیل لخته‌های خون در سرخرگ‌های مغز ایجاد می‌شود. این حالت می‌تواندپیش از بسته شدن رگ‌های مغز،برای سایر رگ‌های خونی در بدن نیز بیفتد.

به زواید چربی مانند درون سرخرگ‌ها پلاک گفته می‌شود که مي‌تواند سبب بروز لخته و در نهایت ایسکمی می‌شود.

سکته‌ی خون‌ریزی دهنده

این نوع سکته زمانی ایجاد می‌شود که سرخرگ‌های موجود در مغز دچار پارگی و نشت خون می‌شوند.

خون نشت شده سبب ایجاد فشاری بر سلول های مغز شده و به این طریق به آن‌ها آسیب می‌رساند. علاوه بر این سبب کاهش خون ذخیره‌ ای مغز می شود که لازم است بعد از خون ریزی به بافت مغز وارد شوند. رگ‌های خونی ممکن است پاره شده و خون را به درون مغز و یا به سطح مغز نشت کنند. یعنی فضای بین مغز و جمجمه.

این نشت ممکن است دلایلی داشته باشد از جمله، فشارزیاد، تروما، داروهای رقیق کننده‌ی خون و اتساع عروق.  اتساع عروق، ضعف در دیواره ی رگ‌های خونی می‌باشد.

خون‌ریزی درون مخچه‌ای شایع‌ترین نوع سکته‌ی خون‌ریزی دهنده است و زمانی اتفاق می‌افتد که پس از پارگی یک سرخرگ در مغز، بافت مغز در خون غوطه‌ور می‌شود.

خون‌ریزی زیر عنکبوتیه دومین نوع از سکته ی خون‌ریزی دهنده است که البته کمتر از مورد قبل شیوع دارد. در این نوع سکته، خون‌ریزی ناحیه‌ی بین مغز بافت نازکی که آن را پوشانده است، اتفاق می‌افتد.

حمله‌ی ایسکمی گذرا

این نوع نسبت به موارد قبل متفاوت است، از آن جا که جریان خون در مغز تنها به مقدار جزئی مختل می‌شود. این حالت مشابه با ایسکمی بوده و که در آن لخته‌ی خون و یا سایر لخته‌ها سبب بروز آن می‌شوند.

این حالت باید به عنوان یک موقعیت فوری مورد بررسی قرار گیرد اگرچه انسداد سرخرگ و علائم آن گذرا هستند. این ‌ها درواقع زنگ خطری هستند برای سکته‌ای که ممکن است به شکل در جدی تر در آینده ایجاد شود و نشان دهنده‌ی وجود یک لخته‌ی منشا گرفته از قلب و یا انسداد خاص در سرخرگ هستند.

به استناد مرکز پیشگیری و درمان، بیش از یک سوم از کسانی که دچار سکته ایسکمی گذرا می‌شوند، در صورتیکه به طور جدی به سراغ درمان نروند، سکته‌ی بزرگتری را تجربه خواهند کرد. بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از مردم پس از ۳ ماه از سکته‌ی ایسکمی گذرا، درچار سکته ی بدخیم شدند.

علائم

علائم یک سکته اغلب بدون اخطار قبلی آغاز می شود.

علائم کلی سکته شامل موارد زیر می‌باشد:

منگ بودن و مشکل در تکلم و فهم

سردرد، معمولا با گیج خورن و استفراغ

بی‌حسی یا ناتوانی در حرکت دادن بخشی از صورت، بازو یا پا. به خصوص در یک سمت بدن

مشکل بینایی در یک یا هردو چشم

سختی در راه رفتن مثل تلوتلو خوردن و عدم هماهنگی اعضای بدن

سکته ممکن است سبب مشکلات طولانی مدت در سلامتی شود. با توجه به اینکه با چه سرعتی علائم شناسایی و درمان آغاز شده است، فرد ممکن است پس از سکته تا مدت ها دچار ناتوانی‌ها و مشکلات فیزیکی شود.

علاوه بر علائمی که در بالا ذکر شد، مردم نیز برخی علائم را مشاهده و گزارش کردند:

عدم کنترل مثانه و روده

افسردگی

درد در دست‌ها و پاها که با حرکت بدتر می‌شدند، تغییرات دمایی

تی‌حسی یا ضعف در یک طرف و یا هر دوطرف بدن

عدم کنترل هیجان و احساسات

علائم بسیار زیاد هستند و با توجه به شدت سکته تغییر می کنند.

چهار گام برای اولین کاری که پس از بروز علائم باید انجام دهید وجود دارد و می‌تواند به عنوان اولین کار، بسیار سودمند باشد( F . A . S . T)

(Face drooping) فلج صورت: در صورتیکه فرد لبخند می‌زند، آیا یک طرف صورت حالت افتاده و فلج دارد؟

(Arm weakness) ضعف بازو: وقتی فرد می‌خواهد هر دو بازوی خود را بالا بیاورد، یک دست پایین می‌افتد؟

(Speech difficulty) سخت صحبت کردن: وقتی فرد میخواهد یک عبارت ساده را تکرار کند، صحبت کردنش دشوار و سخت است؟

(Time to call 911) زمان تماس با اورژانس: در صورتیکه هرکدام از این علائم مشاهده شد با اورژانس تماس بگیرید.

هرفردی که سریع‌تر به مراکز درمان ارجاع داده شود، بهتر می‌توان به حال او رسیدگی کرد و احتمال بروز خطرات شدید تر و مرگ را کاهش داد.

تشخیص

سکته معمولا به سرعت اتفاق می‌افتد، یعنی پیش از اینکه فرد به خاطر علائمش به پزشک مراجعه، و تشخیصی داده شود.

برای فردی که سکته را پشت سر گذاشته برای تشخیص بهتر، باید آن‌ها را تا ۳ ساعت بعد از اولین علائم به بیمارستان رسانید.

آزمایش‌های تشخیص گوناگونی وجود دارد که پزشکان می‌توانند به وسیله‌ی آن ها متوجه شوند چه نوع سکته‌ای رخ داده است:

آزمایش‌های فیزیکی: پزشک سوالاتی درمورد علائم و سابقه‌ی پزشکی فرد خواهد پرسید. آن‌ها ممکن است فشار خون را آزمایش کنند، به صدای ضربان رگ کاروتید در گردن گوش کنند، و رگ‌های خونی پشت چشم را به منظور وجود لخته بررسی کنند.

آزمایش خون: یک پزشک ممکن است آزمایش خون تجویز کند تا متوجه شود که خون با چه سرعتی لخته می‌شود، بررسی مقدار برخی زیرواحدهای خاص خونی شامل فاکتورهای لخته کننده و بررسی وجود عفونت.

سی تی اسکن: انواعی از اشعه‌های ایکس می‌توانند خون‌ریزی، سکته، تومور و دیگر حالات مغزی را نشان دهند.

اسکن ام آر آی: اشعه‌های رادیویی و مغناطیسی تصویری از مغز نمایش می دهند که می‌توان در آن آسیب‌های مغزی را شناسایی کرد.

کاروتید فراصوت: یک اسکن فراصوتی برای بررسی جریان خون در رگ کاروتید مورد استفاده قرار می گیرد و به وسیله‌ی آن میتوان پلاک‌ها را در صورت وجود مشاهده کرد.

آنژیوگرام مخچه‌ای: به درون رگ‌های مغزی رنگ‌هایی تزریق می‌شود که آن‌ها را در مقابل اشعه‌ی ایکس قابل مشاهده می‌کند. با این روش می‌توان جزییات بیشتری از مغز و رگ‌های خونی در گردن مشاهده کرد.

اکوکاردیوگرام:این روش یک تصویر جزئی تر از قلب در دست می‌دهد تا بتوان منشا هرگونه لخته را که ممکن است وارد مغز شده و سبب بروز سکته می‌شوند یافت.

با اسکن مغزی تنها می‌توان نوع سکته را مشخص کرد.